सौगंध मुझे इस मिट्टी की,
मैं देश नहीं मिटने दूंगा,
मैं देश नहीं मिटने दूंगा,
मैं देश नहीं झुकने दूंगा।…
ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে বিগত দশকটোত নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে লোৱা প্ৰতিটো পদক্ষেপত এই শব্দাংশ প্ৰতিধ্বনিত হয়। আজি ৭৪ বছৰীয়া হ’ল প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী। আজিৰ দিনটোত চৰ্চিত এটা কথা হৈছে যে মোদীৰ ভিতৰৰ ‘কট্টৰ’ দেশপ্ৰেমীজনক বহুতেই বিনাবাক্যব্যয়ে স্বীকাৰ কৰি লয়। তেওঁ এগৰাকী দূৰদৰ্শী নেতা, যিয়ে ভাৰতক আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ পথত প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ অক্লান্ত চেষ্টা কৰিছে। প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ শাসন-আৰ্হিৰ বহুতো দিশ আছে। অৱশ্যে, এয়া হৈছে যোৱা ১০ বছৰত এক শক্তিশালী, আত্মবিশ্বাসী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্য ৰাষ্ট্ৰলৈ ২০১৪ চনৰ পূৰ্বৰ ভাৰতৰ ধাৰণাৰ প্ৰণালীবদ্ধ পৰিৱৰ্তনৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়াৰ এক প্ৰয়াস। কৌশলগত স্বায়ত্তশাসন আৰু আক্ৰমণাত্মকভাৱে প্ৰতিৰক্ষামূলক স্থিতি জাহিৰ কৰালৈকে, প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ অধীনত ভাৰতে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ উন্নীতকৰণ দেখিছে।
ইয়াৰ উদাহৰণ হিচাপে ভাৰতৰ স্থল আৰু সাগৰীয় সীমাৰ মুঠ দৈৰ্ঘ্য ১৫,১০৬.৭ কিলোমিটাৰ ভূমি আৰু ৭,৫১৬.৬কিলোমিটাৰ উপকূলীয় অঞ্চলৰ কথাকে ক’ব পাৰো। ভাৰতে স্থল সীমা নখন ৰাষ্ট্ৰৰ সৈতে ভাগ-বটোৱাৰা কৰে, যাৰ কিছুমান বিৰোধী। দেশৰ প্ৰায় ৬,০০০ কিলোমিটাৰ স্থল সীমা বেৰ নোহোৱা হৈ আছে বা স্পষ্টভাৱে নিৰ্ধাৰিত নহয়। এইটো এটা গুৰুতৰ সুৰক্ষাজনিত প্ৰত্যাহ্বান। ভাৰতৰ পূব আৰু পশ্চিম দিশত দুটা গুৰুতৰ প্ৰত্যাহ্বান আছে আৰু যোৱাটো দশকত দুয়োপক্ষই গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰ্যকলাপ দেখিছে।
২০১৪ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত তদানীন্তন প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰী এ কে এণ্টনিয়ে দেশবাসীক কৈছিল যে প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয়ে ইয়াৰ বাজেটৰ ৯২ শতাংশ ব্যৱহাৰ কৰিছিল আৰু অতি প্ৰয়োজনীয় ৰাফেল যুঁজাৰু বিমান ক্ৰয় কৰিবলৈ কোনো ধন নাছিল আৰু লগতে কৈছিল যে সকলো গুৰুত্বপূৰ্ণ চুক্তিৰ বাবে ১ এপ্ৰিললৈ অপেক্ষা কৰিব লাগিব। সেইসময়ত ভাৰত অসুৰক্ষিত আছিল। উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ ৰাজ্যসমূহক, বিশেষকৈ ম্যানমাৰ সীমান্তত অস্থিৰ কৰি তুলিবলৈ বিদেশ ৰাষ্ট্ৰৰ উগ্ৰবাদী বাহিনীয়ে নিঃশব্দে কাম কৰাৰ গুৰুতৰ প্ৰত্যাহ্বান আছিল। সাগৰৰ মাজেৰে ২৬/১১ ৰ দৰে আন এটা আক্ৰমণৰ আশংকাত ভাৰতৰ উপকূলীয় অঞ্চলো অসুৰক্ষিত আছিল। ভাৰতবিৰোধী দেশবোৰৰ যুদ্ধজাহাজবোৰ দেশৰ পানীৰ ওচৰত বিপজ্জনকভাৱে ঘূৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।
আৰু তেনে সময়তে বহুতো প্ৰত্যাহ্বান আৰু বাধাৰ স্বত্ত্বেও মোদী আৰু দলে মেৰামতিৰ কাম আৰম্ভ কৰিছিল। সীমান্তৰ ৰাস্তা আৰু আন্তঃগাঁথনিৰ কাম আৰম্ভ কৰা হৈছিল। ২০১৬ বৰ্ষটোৱে পাঠানকোট আৰু উৰিৰ সৈতে ভাৰতৰ সংকল্প আৰু দক্ষতা পৰীক্ষা কৰিছিল। প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ দৃষ্টিভংগীত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন আহিছিল। চাৰ্জিকেল ষ্ট্ৰাইক আছিল ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ বাবে নতুন পাঠ।
মোদীৰ অধীনত ভাৰতে শান্তি বিচাৰে কিন্তু যিসকলে অহিংসাৰ প্ৰতি ইয়াৰ সম্পৰ্কক দুৰ্বলতা হিচাপে লয় তেওঁলোকক শাস্তি দিবলৈও বদ্ধপৰিকৰ।
মোদীৰ শাসনকালৰ কেইটামান উল্লেখযোগ্য সংঘটন:
◆ ছেপ্টেম্বৰ ২০১৬: উৰি আক্ৰমণৰ বাবে দায়ী সন্ত্ৰাসবাদীসকলক নিৰ্মূল কৰিবলৈ ভাৰতে পিঅ’কেৰ ভিতৰত চাৰ্জিকেল ষ্ট্ৰাইক চলাই পাকিস্তানলৈ এটা শক্তিশালী বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰে।
◆ ছেপ্টেম্বৰ ২০১৬: ভাৰতে পাকিস্তানৰ দ্বাৰা আয়োজিত চাৰ্ক সন্মিলনৰ পৰা আঁতৰি আহে, আন তিনিখন দেশেও সেয়া অনুসৰণ কৰে, যাৰ ফলত পাকিস্তান সম্পূৰ্ণৰূপে বিচ্ছিন্ন হৈ পৰে।
◆ জুন ২০১৮: চীনৰ সমৰ্থন স্বত্বেও পাকিস্তানক এফ.এ.টি.এফ.-ৰ গ্ৰে তালিকাত আনুষ্ঠানিকভাৱে স্থান দিয়াৰ বাবে ভাৰতৰ কূটনৈতিক প্ৰচেষ্টা সফল হয়।
◆ ফেব্ৰুৱাৰী ২০১৯: ভাৰতে প্ৰথমবাৰৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সীমান্ত অতিক্ৰম কৰি পাকিস্তানৰ মূল ভূখণ্ডত প্ৰৱেশ কৰি বালাকোটত আই এছ আই সমৰ্থিত সন্ত্ৰাসবাদীৰ ওপৰত আকাশী আক্ৰমণ চলাইছিল। ইয়াৰ পাছত পাকিস্তানে ভাৰতক আক্ৰমণ কৰাৰ প্ৰয়াস কৰে আৰু পাছত লজ্জিত হয় আৰু ডব্লিউচি অভিনন্দনক মুক্তি দিবলৈ বাধ্য হয়।
◆ আগষ্ট ২০১৯: ভাৰতে অনুচ্ছেদ ৩৭০ বাতিল কৰাৰ ফলত কাশ্মীৰত পাকিস্তানৰ প্ৰক্সি যুদ্ধৰ চূড়ান্ত আঘাত পৰে, যাৰ ফলত ভাৰতৰ সংবিধান কাশ্মীৰৰ বাবে প্ৰযোজ্য হয়।
‘সৌগন্ধ মুঝে ইছ মিট্টি কি, মে’ দেশ নেহি ঝুকনে দুঙ্গা’ - প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে বালাকোটৰ পাছত প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল আৰু ২০১৯ চনত পুনৰ ক্ষমতালৈ অহাৰ পাছতে ইয়াক বহন কৰিছিল। ২০১৯ চনৰ ৫ আগষ্ট ভাৰতৰ ইতিহাসত চিৰদিনৰ বাবে স্মৰণীয় দিন হৈ ৰ’ব। অনুচ্ছেদ ৩৭০ বাতিল কৰাটো অতিকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ সংঘটন। এই বৃহৎ পদক্ষেপৰ দ্বাৰা প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদী আৰু তেওঁৰ চৰকাৰে ভাৰতৰ পৰা জম্মু-কাশ্মীৰক বিচ্ছিন্ন কৰিব বিচৰা শত্ৰুৰ কৌশলক প্ৰতিৰোধ কৰিছিল। আৰু, ই কেৱল পাকিস্তানেই নহয়, চীনকো আঘাত কৰিছে।
বালাকোটৰ দুমাহ পাছত প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে মহাবলিপুৰমত জিনপিঙৰ আয়োজকৰ ভূমিকা পালন কৰে। আন এজন ভাৰতবিৰোধীৰ সৈতে শান্তি স্থাপনৰ প্ৰয়াস স্পষ্ট আছিল। কিন্তু তাৰ পাছতে ভাৰতে ২০১৯ৰ নৱেম্বৰত আৰচিইপিৰ পৰা ওলাই আহে। প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ অধীনত চৰকাৰৰ বাবে এইটো স্পষ্ট আছিল যে আৰচিইপিয়ে ভাৰতক সহায় কৰা নাছিল। কোভিড-১০ৰ প্ৰথম ঢৌৰ সময়ত পিএলএ-য়ে তেওঁলোকৰ পদক্ষেপ লৈছিল। গালৱানৰ ঘটনা ঘটিছিল। কিন্তু অতীতৰ বিপৰীতে ভাৰতে নম্ৰতাৰে আত্মসমৰ্পণ কৰা নাছিল। ভাৰতে চীনক সমান পৰিমাণে প্ৰতিহত কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল।
প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে নিজেই লাডাখলৈ গৈ ‘বীৰ ভোগ্য বসুন্ধৰা’ৰ দ্বাৰা ভাৰতৰ পৰিৱৰ্তিত ভংগীক আৰু সুশোভিত কৰিছিল। প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ অধীনৰ চৰকাৰে চিচিপি নেতৃত্বাধীন চীনলৈ এক শক্তিশালী বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰিবলৈ কেইটামান আঘাত কৰিছিল:
◆ জুন ২০২০: চীনে গালৱানত অপচেষ্টা কৰে, ভাৰতে নিৰ্মমভাৱে প্ৰচেষ্টা বিফল কৰে। সংঘৰ্ষটোত, প্ৰায় ৩৮জন চীনা সৈন্য নিহত হয়। কিন্তু চীনে আনুষ্ঠানিকভাৱে মাত্ৰ চাৰিজনৰ মৃত্যুহে স্বীকাৰ কৰে।
◆ জুন ২০২০: ভাৰতে টিকটক আৰু আন ৩৮টা চীনা এপ নিষিদ্ধ কৰে।
◆ জুলাই ২০২০: প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে লেহ ভ্ৰমণ কৰে।
◆ ছেপ্টেম্বৰ ২০২৩: ভাৰতৰ ব্ৰেণ্ডিঙে ফলাফল আনিবলৈ সক্ষম হয়।
ভাৰতৰ শক্তি বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰতিৰক্ষা উন্নয়নঃ
২০১৭ চনত ভাৰত, অষ্ট্ৰেলিয়া, জাপান আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাজ্যই অঞ্চলটোত চীনৰ বৰ্ধিত প্ৰভাৱ প্ৰতিহত কৰাৰ প্ৰয়াস হিচাপে চাৰিখন দেশৰ মাজত এক কৌশলগত মঞ্চ কোৱাড পুনৰুজ্জীৱিত কৰিছিল। ২০২০-২১ বৰ্ষৰ ভাৰত-চীন সংঘৰ্ষৰ পিছতহে কোৱাড দেশবোৰৰ ওচৰলৈ আহিছিল আৰু তেতিয়াৰ পৰা চীনৰ ওপৰত প্ৰতিৰোধ/পৰীক্ষা হিচাপে কাম কৰি আহিছে।
প্ৰতিৰক্ষাত আত্মনিৰ্ভৰতা আৰু ইয়াৰ প্ৰভাৱঃ
● প্ৰতিৰক্ষা অধিগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়া (ডিএপি) ২০২০ত ক্ৰয় চুক্তিত ৫০ শতাংশ থলুৱা সমল বাধ্যতামূলক কৰা হৈছে, যি বিদেশী অ’ইএমসকলক ভাৰতত সুবিধা স্থাপন কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে।
● ২০২০ চনত মুকলি কৰা শ্ৰীজন ইণ্ডিজেনাইজেচন পৰ্টেলে স্বদেশীকৰণৰ বাবে তালিকাভুক্ত ৩৪,০০০তকৈও অধিক সামগ্ৰীৰ সৈতে ইয়াক সমৰ্থন কৰে।
● তামিলনাডু আৰু উত্তৰ প্ৰদেশৰ দুটা প্ৰতিৰক্ষা কৰিডৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ বিনিয়োগ আকৰ্ষণ কৰিছে, যাৰ ভিতৰত আছে কাৰ্ল গুস্তাভ এম৪ ৰকেট প্ৰণালীৰ বাবে এছএবিৰ ১০০ শতাংশ এফডিআই প্ৰকল্প।
● উল্লেখযোগ্য অগ্ৰগতিৰ ভিতৰত আছে আইএনএছ বিক্ৰান্ত বিমান বাহক আৰু প্ৰকল্প ১৭এ ফ্ৰিগেট, যাৰ গুৰুত্ব হৈছে নৌ, মিছাইল আৰু ইলেক্ট্ৰনিক ক্ষমতা বৃদ্ধি।
● কেন্দ্ৰই ঘৰুৱা মূলধন ক্ৰয় বাজেট ২০২০-২১ বৰ্ষত ৪০ শতাংশৰ পৰা ২০২৩-২৪ বৰ্ষত ৭৫ শতাংশলৈ বৃদ্ধি কৰিছে, ইয়াৰ ২৫ শতাংশ ব্যক্তিগত খণ্ডৰ ক্ৰয়ৰ বাবে সংৰক্ষিত।
● ২০২২-২৩ বৰ্ষত ভাৰতৰ প্ৰতিৰক্ষা উৎপাদন ১,০০,০০০ কোটি টকা অতিক্ৰম কৰিছিল, ২০২৩-২৪ বৰ্ষৰ বাবে ১,৩৫,০০০ কোটি টকাৰ লক্ষ্যৰে।
● ডি.আৰ.ডি.ও.ৰ ‘ডেয়াৰ টু ড্ৰীম’ প্ৰতিযোগিতাখনে ষ্টাৰ্ট-আপৰ সম্ভাৱনাবোৰ কঢ়িয়াই আনে, আৰু এক চতুৰ্থাংশ আৰ এণ্ড ডি বাজেট শিক্ষা আৰু উদ্যোগৰ বাবে আৱণ্টন কৰা হয়। ভাৰতে ২০২৫ চনৰ ভিতৰত প্ৰতিৰক্ষা ৰপ্তানিত ৩৫,০০০ কোটি টকাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে।
আনহাতে, বি.আৰ.ও.-এ ২০১৭-২২ বৰ্ষত যোৱা ৫ বছৰত ১৩,৫২৫ কিলোমিটাৰজোৰা ২৫৭টা সীমান্ত পথ অনুসৰণ কৰি সম্পূৰ্ণ কৰিছিল-
• অৰুণাচল প্ৰদেশ: ৬৪ (৩,০৯৭ কি.মি.)।
• লাডাখ: ৪৩ (৩,১৪১ কি.মি.)।
• জম্মু আৰু কাশ্মীৰ: ৬১ (২,৩৮২ কি.মি.)।
• হিমাচল প্ৰদেশঃ (৭৩৯ কি.মি.)।
• উত্তৰাখণ্ড: ২২ (৯৪৭ কি.মি.)।
• ছিকিম: ১৮ (৬৬৪ কি.মি.)।
• ৰাজস্থানঃ ১৩ (৮৮৪ কি.মি.)।
• মিজোৰাম: ৮ (৫৯০ কি.মি.)
• মণিপুৰঃ ৮ (৪৯২ কি.মি.)।
মোদীৰ নেতৃত্বত মহাকাশত ভাৰতঃ
● ডিআৰডিঅ’-এ ২০১৯ৰ ২৭ মাৰ্চ তাৰিখে মিছন শক্তিত ইয়াৰ এণ্টি-চেটেলাইট (এএছএটি) মিছাইলৰ সৈতে মহাকাশত এটা উপগ্ৰহ সফলতাৰে নিষ্ক্ৰিয় কৰিছিল।
● সফল অভিযানটোৱে ডিআৰডিঅ’ৰ কাৰিকৰী দক্ষতা আৰু মহাকাশত দেশৰ সম্পত্তি ৰক্ষা কৰাৰ সামৰ্থ্য প্ৰদৰ্শন কৰিছিল।
● এই অভিযানটো ডিআৰডিঅ’ৰ দ্বাৰা কৰা আটাইতকৈ জটিল অভিযানসমূহৰ ভিতৰত এটা আছিল য’ত মাটিৰ পৰা উৎক্ষেপণ কৰা মিছাইলে কেইবাশ কিলোমিটাৰ দূৰত্বৰ কক্ষপথত দ্ৰুত গতিত চলি থকা উপগ্ৰহ এটা নিৰ্দিষ্ট নিৰ্ভুলতাৰে আঘাত আৰু নিষ্ক্ৰিয় কৰিব লগা হৈছিল।
● ভাৰতে ২০১৮ৰ অক্টোবৰত ডিআৰডিঅ’ৰ অধীনত মুখ্য কাৰ্যালয় ইণ্টিগ্ৰেটেড ডিফেন্স ষ্টাফ (এইচকিউ আইডিএছ) আৰু বিশেষ প্ৰকল্প সঞ্চালকালয়ৰ অধীনত নিজা প্ৰতিৰক্ষা মহাকাশ সংস্থাক সমুখলৈ আনিছিল আৰু ২০১৯ৰ জুনত ইয়াক কাৰ্যকৰী কৰিছিল।